Thu phí theo thể tích, khối lượng rác thải thông qua bán túi đựng là mô hình mới mà chính quyền Hội An (tỉnh Quảng Nam) đang thí điểm vì lợi ích bảo vệ môi trường lâu dài, tạo sự công bằng và nâng cao ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường.
Từ giữa năm 2023, được sự chấp thuận của UBND tỉnh Quảng Nam và sự hỗ trợ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN), Hội An đã chọn phường Cẩm Nam làm thí điểm thu phí rác thải theo lượng phát sinh.
Theo đó, mỗi gia đình nằm ở mặt tiền đường Nguyễn Tri Phương (cách khu phố cổ chừng 400m) sẽ tự phân loại rác thành 3 nhóm ngay tại hộ gia đình tương ứng với từng loại bao ni lông.
Rác thực phẩm sẽ được đựng vào túi ni lông màu trắng trong, chữ xanh. Rác tái chế, tái sử dụng thì các hộ dân sẽ tự thu gom và xử lý tại nhà. Chất thải rắn sinh hoạt khác sẽ được bỏ vào túi chất thải màu trắng, chữ đen.
Từ khi triển khai chương trình, các hộ gia đình được mua loại túi ni lông gồm 10 lít, 15 lít, 20 lít và lớn nhất là 40 lít.
Theo mức giá được quy đổi, loại túi ni lông 10 lít có giá gần 1.900 đồng, túi 15 lít giá 5.000 đồng, loại 20 lít 7.500 đồng, loại 30 lít 10.000 đồng và loại 40 lít giá 15.000 đồng.
Với mức thu bình quân 30.000 đồng/hộ gia đình như lâu nay, mỗi hộ thay vì trả tiền mặt thì sẽ mua túi ni lông tương đương với “mệnh giá” 30.000 đồng sẽ mua được 16 túi loại 10 lít, với loại 15 lít thì sẽ mua được 6 túi, loại 20 lít sẽ mua được 4 túi…
Theo ngày luân phiên trong tuần, xe thu gom rác sẽ tới các khu dân cư để chở rác đi. Nhân viên công ty môi trường sẽ bán túi ni lông, người dân sẽ trả tiền tương ứng số túi cần mua.
Sau nhiều tháng thí điểm, gần 60% hộ dân ở phường Cẩm Nam dùng túi được thành phố cấp phát để chứa rác. Số hộ còn lại chưa ủng hộ nên vẫn cho rác vào túi thông thường mang đi đổ. “Chính quyền khuyến khích người dân dùng túi được cấp phát nhưng nhiều người dùng hết cũng không mua thêm”, bà Huỳnh Phạm Thùy Lan, Phó chủ tịch phường Cẩm Nam thông tin.
Lâu nay hộ dân thải rác nhiều cũng giống hộ thải ít, mỗi tháng đóng 30.000 đồng nên không công bằng. Cách tính hợp lý nhất nhưng cần có thời gian để người dân làm quen và chấp nhận việc xả rác nhiều thì phải trả nhiều tiền. Chính quyền TP Hội An biết việc thu phí thu gom rác theo khối lượng, thể tích là rất khó nhưng vẫn quyết tâm làm vì lợi ích lâu dài và là xu hướng của tương lai để đánh vào ý thức bảo vệ môi trường.